Belangrijke personen in de Verlichting

De Verlichting kende ook vele belangrijke personen. Filosofen, politici etc. Wat deden deze mensen? Wat was hun mening? WAarom was het kenmerkend voor de Verlichting? Wat betekenen ze nu nog voor ons? Lees het hieronder. Julia, Esther, Annemijn

Baruch Spinoza (24 november 1632 –21 februari 1677)

Baruch Spinoza werd in 1632 geboren in Amsterdam. Hij was een rationalistische filosoof en is een van de bekendste Nederlandse filosofen. Hij werd Joods opgevoed, maar begon al toen hij jong was aan het geloof te twijfelen. In 1656 werd hij uit de kerk gezet, omdat hij radicale ideeën had.

Zijn ideeën over religie: Sommigen zeggen dat Spinoza atheïst was: iemand die denkt dat er geen god bestaat en kan bestaan. Anderen zeggen juist dat hij pantheïst was: iemand die denkt dat alles en iedereen goddelijk is. Hij schreef dat God niet een persoon was, maar dat God geïdentificeerd kon worden met de natuur. Spinoza pleitte voor godsdienstvrijheid.

Balthasar Bekker (20 maart 1634 – 11 juni 1698)

Een belangrijke Nederlandse verlichtingsdenker is Balthasar Bekker. Hij kon zich vinden in de ideeën van René Descartes, maar was het niet eens met de ideeën van Thomas van Aquino en Aristoteles.

Zijn ideeën over religie: Balthasar Bekker probeerde het bijgeloof te bestrijden. Hij geloofde niet in heksen, spoken en tovenarij en ook over het bestaan van de duivel twijfelde hij. Daarover schreef hij in 1691 een boek, met de titel: De betoverde weereld. Dit boek zorgde voor de afschaffing van heksenvervolgingen, maar ook had het tot gevolg dat Bekker in 1692 afgezet werd als predikant. 

Pierre Bayle (18 november 1647 – 28 december 1706)

Pierre Bayle werd opgevoed als calvinist, maar bekeerde zich in 1669 tot rooms-katholiek. Dat hield hij zeventien maanden vol, daarna kwam hij weer terug bij het calvinistische geloof.
Zijn ideeën over religie: Volgens Bayle moesten geloof en wetenschap altijd van elkaar gescheiden zijn en moest godsdienstvrijheid worden ingevoerd. Net als door Balthasar Bekker werd het bijgeloof door Pierre Bayle aan de kaak gesteld.  

  

John Toland (30 november 1670 – 11 maart 1722)
John Toland, een Iers-Britse filosoof en theoloog, werd opgevoed als rooms-katholiek, maar bekeerde zich op zijn zestiende tot het protestantisme. Voor zijn boek Christianity Not Mysterious werd hij veroordeeld, waarna hij vluchtte naar Engeland. Daar schreef hij later nog meer boeken waarin hij vooral kritiek uitte op de kerk.

Zijn ideeën over religie: John Toland was pantheïst. In 1717 stichtte hij de ‘Ancient Druid Order’, een groep pantheïsten en in 1696 schreef hij zijn eerste boek, Christianity Not Mysterious. Hierin schreef hij dat niet alles dat in de bijbel stond waar was en dat de kerk het volk voorloog.

Voltaire/François-Marie Arouet (21 november 1694 - 30 mei 1778)

Voltaire kwam uit Parijs en was een Frans schrijver, essayist en filosoof. Hij was aanhanger van John Locke en Isaac Newton.

Zijn ideeën over religie: Voltaire was een deïst. Dat houdt in dat hij wel geloofde dat God de schepper van de aarde (en de natuurwetten) was, maar niet dat God ingrijpt in het menselijk leven. Hoe ouder Voltaire werd, des te meer hij begon te twijfelen over het geloof en het bestaan van God. Desondanks bleef hij wel gelovig. Hij was een groot bewonderaar van de tolerantie tegenover verschillende godsdiensten waarvan in Engeland sprake was. Dat was volgens hem veel beter dan de situatie in Frankrijk, waar alleen het rooms-katholieke geloof toegestaan was.

David Hume (26 april 1711 – 25 augustus 1776)

David Hume kwam uit de buurt van Edinburgh (Schotland) en was filosoof en geschiedschrijver. Op zijn 28^e bracht hij zijn belangrijkste werk uit, A Treatise of Human Nature. Hij was een van de belangrijkste empiristische filosofen. Een empiristische filosoof gaat vooral uit van de zintuigen en niet van het verstand.

Zijn ideeën over religie: Hume was aanhanger van het agnosticisme: hij sluit niet uit dat er een God bestaat, maar zolang niet bewezen is dat het wel of niet zo is, gelooft hij er niet in.

Immanuel Kant (22 april 1724 - 12 februari 1804)

Kant was een Duitse filosoof en een van de eerste Duitse idealisten. Het leven van Kant wordt vaak ingedeeld in twee periodes. De eerste periode wordt de voorkritische periode genoemd en duurde tot het jaar 1781. Daarna begon zijn kritische periode.

Zijn ideeën over religie: Tijdens zijn voorkritische periode geloofde Kant dat er een rationalistisch (met verstand te beredeneren) godsbewijs kon zijn. Later, in de kritische periode, was hij er juist van overtuigd dat dit onmogelijk was. Toch bleef hij wel in God geloven, aangezien hij nu dacht dat God wel bestond, maar dat men hem en zijn bestaan alleen niet konden begrijpen.